-
1 геометрик
прил.геометри́ческийгеоме́трик фигура — геометри́ческая фигу́ра
геоме́трик аксиома — геометри́ческая аксио́ма
геоме́трик орнамент — геометри́ческий орна́мент
-
2 биш кырлы
пятигра́нныйбиш кырлы геометрик җисем — мат. пятигра́нник
-
3 оптика
сущ.1) о́птика (раздел физики, изучающий свойства света) || опти́ческийо́птика законнары — зако́ны о́птики
геометрик о́птика — геометри́ческая о́птика
нурлар о́птикасы — лучева́я о́птика
о́птика институты — опти́ческий институ́т
2) собир. о́птика (приборы и инструменты, действие которых основано на законах отражения и преломления света) || опти́ческийо́птика бүлеге — отде́л о́птики; опти́ческий отде́л
о́птика җиһазлары — опти́ческие прибо́ры
-
4 прогрессия
сущ.; мат.прогре́ссиягеометрик прогре́ссия — геометри́ческая прогре́ссия
-
5 пропорция
в разн. знач.пропо́рцияарифметик пропо́рция — арифмети́ческая пропо́рция
геометрик пропо́рция — геометри́ческая пропо́рция
пропо́рция саклау — соблюда́ть пропо́рцию
нинди пропо́рциядә? — в како́й пропо́рции?
-
6 рәт
I сущ.1)а) в разн. знач. рядйортлар рәте — ряд домо́в
ике рәт (булып) — в два ряда́
партерның соңгы рәте — после́дний ряд парте́ра
рәт араларында йөрү — проха́живаться ме́жду ряда́ми
ике рәт булып тезелү — стро́иться в два ряда́, в две шере́нги
сәүдә рәтләре — торго́вые ряды́, ряд магази́нов (ла́вок)
б) мат.; хим. рядтак саннар рәте — ряд нечётных чи́сел
геометрик рәт — геометри́ческий ряд
радиоактив рәт — хим. радиоакти́вный ряд
в) с.-х. ряд, рядо́кбуразналар рәте — ряд боро́зд
агачларны ике рәт итеп утырту — сажа́ть дере́вья в два ряда́
аркылы рәтләр — попере́чные рядки́
2) перен.а) поря́док, ладрәте белән генә сөйләү — расска́зывать по поря́дку
һәр эшнең үз җае, үз рәте бар — (посл.) ка́ждое де́ло тре́бует определённого подхо́да и поря́дка; ка́ждому де́лу свой лад
сүз рәтен белми — не уме́ет разгова́ривать, не име́ет подхо́да
б) перен. толк; по́льзааңардан рәт юк — от него́ то́лку нет (то́лку ма́ло)
анда барудан рәт булырмы соң? — вы́йдет ли толк от э́той пое́здки (от э́того посеще́ния)?
3) перен.; разг. о́чередь, черёд; очерёдность; ряд, после́довательность, поря́докзурларга да көрәшергә рәт җитте — подошла́ о́чередь соревнова́ться в борьбе́ и взро́слым
үләттән калсаң да рәттән калма — (посл.) мо́жешь быть и нездоро́вым (то́лько что пережи́вшим морово́е пове́трие), но свою́ о́чередь не пропуска́й
һәрнәрсәнең үз вакыты, үз рәте бар — всему́ свой срок, своя́ о́чередь
4)а) перен.; разг. возмо́жности; сре́дства, доста́ток, бога́тствокесә ягы ничек, рәт бармы? — как насчёт карма́на, есть ли возмо́жности?
пальто алырлык та рәтең юкмы? — у тебя́ что, и на пальто́ нет де́нег (сре́дств)?
б) при отрицательных словах юк, бу́лмау, бетү, ка́лмау обознача́ет отсутствие или недостаточность сил, здоровья, качества, богатства и т. п.; переводится разными словамибыелгы җәйнең рәте юк (булмады) — ны́нешнее ле́то нева́жное; в э́том году́ ле́то бы́ло неуда́чное
быел бәрәңге уңышының рәте булмады — в э́том году́ карто́фель не уроди́лся
яңгырларның рәте юк әле — нева́жно (пло́хо) с дождя́ми (иду́т неравноме́рно и́ли вообще́ не иду́т)
картның рәте беткән (юк) — пло́хи дела́ у старика́; стари́к сдал
рәте беткәнче эшләде — рабо́тал, пока́ мог
•- рәт хастасы
- рәт аралары
- рәт арасы
- рәтләр арасы
- рәт белән чәчү
- рәт билгеләгеч••рәт чыкмас — ничего́ пу́тного (хоро́шего) не вы́йдет; не бу́дет то́лка
рәте китү — ухудша́ться/уху́дшиться, разла́диться, расстро́иться (о делах, жизни); быть в плохо́м состоя́нии
рәте чуалу — пу́таться, запу́тываться/запу́таться; ошиба́ться, сбива́ться
рәтен белеп — уме́ло
рәтен табу — найти́ вы́ход ( из трудного положения); найти́ спо́соб (что-л. делать); умудри́ться, изловчи́ться, ухитри́ться
рәтенә басу — станови́ться/стать ( кем)
рәтенә китерү — см. рәткә кертү; рәткә китерү
рәтенә төшү — сообрази́ть, смекну́ть, догада́ться; разобра́ться
- рәт чыгу- рәтен белү
- рәтен җибәрү
- рәтен китәрү
- рәтен бозу
- рәтенә кертү
- рәтендә йөрү
- рәткә кертү
- рәткә китерү
- рәткә керү
- рәткә килү
- рәткә салу II нареч.; разг.раз; -крат(но); одна́ждыбер рәт — оди́н раз; одна́жды, как-то
тагын бер рәт эшләп кара — попро́буй ещё (оди́н) раз
бер рәт шулай булган иде инде — одна́жды так уже́ бы́ло
берничә рәт — не́сколько раз; неоднокра́тно
соңгы рәт килүендә — в после́дний прие́зд
-
7 ромбоидаль
прил.; мат.; минер.ромбоида́льныйромбоидаль геометрик җисем — ромбоида́льное геометри́ческое те́ло
ромбоидаль кристалл — ромбоида́льный криста́лл
-
8 симметрия
сущ.симме́триягеометрик фигуралар симме́триясе — симме́трия геометри́ческих фигу́р
См. также в других словарях:
геометрик — с. Геометриягә бәйләнешле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Риаса, Габриель — Габриель Риаса Концерт в Риме, 1986 год Основная информация … Википедия
МАТЕМАТИЧЕСКАЯ ЛОГИКА — теоретическая логика, символическая логика, раздел математики, посвященный изучению математич. доказательств и вопросов оснований математики. Исторический очерк. Идея построения универсального языка для всей математики и формализации на базе… … Математическая энциклопедия
бишпочмак — Йомык сынык сызыклар белән чикләнгән биш почмаклы геометрик фигура; күппочмак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гексаэдр — Алты кырлы геометрик җисем … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
декаэдр — Ун яссылык белән чикләнгән геометрик җисем … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җидекырлык — Җиде кырлы геометрик фигура … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җидепочмак — Җиде почмактан торган геометрик фигура, күппочмак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җисем — 1. Пространствоның билгеле бер өлешен биләп торган матдә, материя; аерым бер предмет, әйбер. Аерым планета яки галәмдә билгеле бер юнәлештә хәрәкәт итә торган әйбер күк җисеме 2. Пространствоның төрле яктан чикләп алынган өлеше геометрик җисем.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йолдыз — 1. Табигате белән кояшка охшашлы, гади күзгә яктырткыч нокта рәв. генә күренә торган күк җисеме 2. күч. Нәрсәгә дә булса юнәлеш, көч, рух биреп торучы чыганак 3. күч. Язмыш, өлеш, бәхет 4. күч. Атаклы, күренекле, дан казанган кеше тур. шахмат… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кинематика — Механиканың җисемнәр хәрәкәтен геометрик яктан гына, ягъни хәрәкәтне тасвирлаучы ысулларны гына өйрәнә торган бүлеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
